دانلود تحقیق کتیبه

كتيبه

كتيبه به‌نوشته‌اي اطلاق مي‌شود كه بر روي سنگ، در حاشيه سردر ساختمان‌ها؛ يا گوشه‌هاي پارچه‌هاي خاص نظير پرده، سفره، و بيرق؛ و يا بر صفحه‌هاي كتاب نگارش مي‌يابد (:1 ج 11، ذيل “كتيبه”).
سنگ‌نبشته‌هاي (كتيبه‌هاي) يافت شده در مصر و بين‌النهرين و مواردي مانند آن به هزاره چهارم پيش از ميلاد برمي‌گردد. اين كتيبه‌ها بيشتر فرمان شاهان و فرمانروايان و توصيف وقايع و تاريخ جنگ‌ها بوده‌اند (:5 37-38).
از كتيبه‌هاي مهم دوران باستان در ايران و نواحي اطراف آن يكي كتيبه آشور بانيپال در ذكر فتح شهر شوش و وقايع پس از آن (:10 8)، و ديگر كتيبه‌هاي دوگانه داريوش هخامنشي در بيستون به زبان‌هاي پارسي قديم و عيلامي بابلي است، كه يكي به كتيبه بزرگ و ديگري به كتيبه كوچك موسوم است.
از شاهان هخامنشي كتيبه‌هاي متعددي در تخت‌جمشيد، شوش، نقش رستم، و همدان برجاي مانده است (:1 ج 11، ذيل “كتيبه”). كتيبه داريوش اول در شوش را فرانسويان كشف كردند. اين كتيبه مفصل‌تر از كتيبه بيستون و نقش رستم (از كتيبه‌هاي ديگر اين شاه و شاهان ديگر هخامنشي) است. در نقش رستم، محلي در 4 كيلومتري تخت‌جمشيد، چهار مقبره از شاهان هخامنشي به‌صورت مغاك‌هايي بر سينه كوهي از سنگ يكپارچه برجاي مانده است. در اين مكان كتبيه‌هايي درباره جنگ‌ها و فتوحات داريوش و خشايارشاه وجود دارد (:2 ج 3، ص 369-372). در همدان نيز كتيبه‌اي از داريوش در كوه الوند به زبان پارسي، عيلامي، و آشوري نگارش يافته است. محتواي آن وصف اهورامزدا و كمك‌هاي او و ذكر وقايع سلطنت داريوش است. كتيبه‌اي از خشايارشاه نيز در همان مكان با وصف اهورامزدا و ذكر سلطنت او وجود دارد. كتيبه ديگر از اردشير دوم برپايه ستوني به سه زبان مذكور است كه هم‌اكنون در موزه بريتانيا قرار دارد. مضمون اين كتيبه وصف اجداد اردشير دوم و تالاري است كه او بنا نهاده است (:1 ج 11، ذيل “كتيبه”).
كتيبه و كتيبه‌نگاري در اسلام. كتيبه‌نگاري در بناهاي يادبود، مقبره‌ها، مساجد، مدارس علميه، بقعه‌ها، عمارات باشكوه، ستون‌ها، و جاهاي مناسب ديگر به‌كار مي‌رفته است و به اين ترتيب در اين مكان‌ها آثار ارزشمندي از هنر خوشنويسي و كتيبه‌نگاري به اشكال عمودي يا افقي خلق شده و به يادگار مانده است. تجزيه و تحليل اين آثار از منظرهاي گوناگونِ هنري و موضوعي مي‌تواند دريچه‌هايي فراسوي تاريخ، تمدن، و فرهنگ اسلامي بر ديدگان پژوهندگان معاصر بگشايد (:13 68-69).
دو عامل مهم موجب رشد و ترقي خوشنويسي* زير سايه اسلام شد. يكي اينكه چون مسلمانان معتقد بودند آيات قرآن از نظر ظاهر و باطن، الهي و معجزه است پس به كتابت آيات در درون و بيرون بناهاي اسلامي همت گماردند. ديگر آنكه، نگارش نسخ خطي عربي و فارسي ــ با تحول در سبك نگارش اشكال و اعجام آنها در سير ايام ــ باعث شد كه خوشنويسي اين زبان‌ها جزء لاينفك هنرهاي تزييني آنان شود (:12 56-57؛ :13 43؛ 14).
انواع مختلف خطوط شامل كوفي، نسخ، ثلث، طغري، ريحان، محقق، نستعليق، و جز آن در كتيبه‌نگاري‌هاي اسلامي از صدر اسلام تاكنون مورد استفاده قرار گرفته‌اند (:12 8-9؛ :13 44-47؛ 14). از ميان خطوط ياد شده، خط ثلث به سبب دور و تموج آن و نيز به جهت حركات نرم قلم، درشتي و برجستگي حروف، و قابليت تزيين و ايجاد نقش و نگار در كتيبه‌نويسي بيشتر مورد استفاده قرار گرفته است. مضمون كتيبه‌ها در بناهاي ايران شامل آيات قرآن، احاديث نبوي، شعر، ماده تاريخ، تاريخ بناها يا نام بنيان‌گذارانشان، و مواردي جز آن است (:11 98).
برخي آثار به‌جاي مانده كتيبه‌ها عبارتند از: مناره جَرâ قورغان در ازبكستان؛ مقبره خواجه احمد يسوي در تركستان (هر دو به خط كوفي ساده)؛ مناره مسجد محمد (سنيق قلعه) در باكو، مقبره يوسف ابن قصير در نخجوان، سردر مدرسه الغ بيك در بخارا (به خط كوفي معقلي)؛ سردر مقبره بيان قلي‌خان در بخارا، مقبره حكيم ترمذي در ترمذ، سردر مقبره شيرين‌بيگ‌آغا در سمرقند، مجموعه قصر شروانشاهان در باكو و مناره مسجد جامع همين شهر (به خط ثلث). تاريخ پيدايش همه موارد بين قرن دوازدهم تا پانزدهم ميلادي است (:11 94-95).
كتيبه‌نگاري خطوط گوناگون از جمله كوفي و ثلث و نستعليق در بناها و مساجد ايران از زمان تيموريان و صفويان در اصفهان و خراسان و نقاط ديگر رونق داشته است. امروزه هم طراحي اين خطوط بين كاشيكاران و خطاطان متداول است.
"[جهت دانلود فایل کلیک کنید](https://nicpn.com/product/%d8%af%d8%a7%d9%86%d9%84%d9%88%d8%af-%d8%aa%d8%ad%d9%82%db%8c%d9%82-%da%a9%d8%aa%db%8c%d8%a8%d9%87/)"
توضیحات بالا قسمتی از متن میباشد

فرمت : ورد تعداد صفحه :23