خام گیاه خواری در برنامه صدا و سیمای ایران
این روزها در شبکه‌های اجتماعی در مورد فواید معجزه‌آسای خام‌گیاهخواری و گیاهخواری مطالب زیادی می‌بینیم؛ اینکه این نوع تغذیه کلید درمان همه بیماری‌ها و عمر طولانی و سالم است. شاید با خواندن این مطالب این سوال برای ما ایجاد شود که این مطالب چقدر جنبه علمی دارد و متخصصان تغذیه در مورد آن چه نظری دارند.
در این‌باره با ضیاءالدین مظهری متخصص تغذیه، رییس انجمن غذا و تغذیه حامی سلامت ایران و استاد دانشگاه آزاد اسلامی گفت‌وگو کرده‌ایم.
این روزها خیلی‌ها مدعی هستند که خام‌گیاهخواری و گیاهخواری خیلی از مشکلات افراد را حل می‌کند. شما به‌عنوان متخصص تغذیه چه توصیه‌ای در این‌باره دارید؟
بروز خیلی از بیماری‌ها را به استفاده از منابع گوشتی نسبت می‌دهند، اما واقعیت این است که استفاده از منابع گیاهی در کاهش بیماری بیمارانی که فشار خون دارند یا چاق هستند یا بیماری‌هایی که تحت تاثیر رادیکال‌های آزاد می‌تواند سرطان‌زا باشد، موثر است. ترکیبات آنتی‌اکسیدان و ضدزنگ در گیاهان فراوان است. از سوی دیگر ترکیبات شیمیایی گیاهان که رنگ، عطر و مزه آنها را به وجود می‌آورند، دوستدار ایمنی بدن هستند و می‌توانند از پس خیلی از بیماری‌ها برآیند. با این حال افرادی که زمینه کم‌خونی دارند و کم‌وزن هستند، کودکان و همچنین مادرانی که حامله هستند نمی‌توانند از این روش نیازهای بدن خود را تامین کنند.
آیا ممکن است برای افراد دسته اول که از آنها یاد کردید، خام‌گیاهخواری خطراتی هم داشته باشد؟
اگر در خام‌گیاهخواری شناختی روی ترکیبات گیاهان نداشته باشیم، مضراتی بدن را تهدید می‌کند. برخی از حبوبات و میوه‌ها به‌طور طبیعی سمومی دارند؛ مثلا کلم‌ها یکی از بهترین منابع غذایی و دشمن سرطان معده لقب گرفته‌اند. اما از سوی دیگر ترکیباتی دارند که اگر به‌طور دایم میل شوند بدن قادر به تامین ید خود نیست. یا سیب‌زمینی که نشاسته دارد اگر خام خورده شود نشاسته‌اش قابل هضم نیست و علاوه‌بر آن جوانه آن سمی دارد که اگر از دوز معینی فراتر رود کشنده است. یا سویا منبع ارزشمندی از پروتیین ترکیبات آلی دارد. اما اگر روی اصول مصرف نشود به دلیل ترکیباتش می‌تواند مانع تجزیه پروتیین‌ها و تبدیل آنها به اسید‌آمینه‌‌ها شود. رعایت گیاهخواری با شناخت نسبت تلفیق غلات و حبوبات و پروتیین‌ها برای افرادی که مخصوصا درگیر چاقی هستند می‌تواند مفید باشد.
گروه‌های معتقد به خام‌گیاهخواری معتقدند کسانی که مبتلا به سرطان هستند با خام‌گیاهخواری می‌توانند این بیماری را از بدن‌شان دفع کنند. این ادعا چقدر جنبه علمی دارد؟
من تا به حال یک مقاله قابل استناد در این باره نخوانده‌ام. اما به نظر می‌رسد شاید بتوان سرطان را در مراحل اولیه و در هنگامی که سلول‌های سرطانی هنوز به لایه‌های دیگر بدن ورود نکرده‌اند، با تقویت سیستم ایمنی با منابع گیاهی کنترل کرد. اما گاهی اطلاعات ناقص و غلطی در مورد خواص گیاهان داده می‌شود که زمینه فرصت‌سوزی برای درمان این بیماران می‌شود.
شما به‌عنوان متخصص تغذیه به کسی توصیه میکنید که گیاهخوار یا خام‌گیاهخوار شود؟
من به شخصه این موضوع را توصیه نمی‌کنم. ولی اگر افراد به این رژیم‌ها روی آوردند توصیه می‌کنم با شیر، تخم‌مرغ و عسل همراه باشد. چراکه حذف متعصبانه همه گروه‌های غذایی به جز گیاهان می‌تواند عوارض ناخوشایندی در بر داشته باشد. به هر حال فراموش نکنیم که بشر همه‌چیز خوار آفریده شده و از این موهبتی که فک و دندان‌های ما دارند باید به درستی استفاده کنیم. توصیه من به افراد این است که تغذیه‌شان متناسب با سن، جنس و وضعیت فیزیولوژی‌شان باشد. نباید فقط معده را راضی کرد، بلکه همراه غذایی که می‌خوریم باید 18 ویتامین 16 ماده معدنی 20 اسید‌آمینه و تعداد کثیری ترکیبات شیمیایی میوه‌ها و سبزی‌ها در اختیار بدن قرار بگیرد. این ترکیبات مختلف را نمی‌توانیم از یک گروه غذایی به دست بیاوریم، پس ما باید از همه گروه‌های غذایی مثل نان، غلات، سبزی، میوه، لبنیات و گوشت استفاده کنیم. گاهی حتی ریزمغذی‌هایشان به شکلی است که نمی‌توانیم آنها را به راحتی جایگزین هم کنیم.
