چگونه حدیث منزلت دلیل بر خلافت علی علیه السلام می باشد؟

چگونه می توان با حدیث منزلت امامت و خلافت حضرت علی علیه السلام را ثابت کرد ؟

پاسخ :
این روایت در بسیاری از کتاب‌های اهل سنت نقل شده که حتی می‌توان در باره آن ادعای تواتر کرد ؛ چنانچه برخی از علمای اهل سنت به این مطلب تصریح کرده‌اند . از آن‌جایی که دو کتاب بخاری و مسلم ، صحیح‌ترین کتاب‌های اهل سنت بعد از قرآن به شمار می‌آیند ، ما فقط روایاتی را که در این دو کتاب آمده ، نقل و نتیجه‌گیری خواهیم کرد .
محمد بن اسماعیل بخاری در الجامع الصحیح می‌نویسد :
عَنْ سَعْدٍ قَالَ سَمِعْتُ اِبْرَاهِیمَ بْنَ سَعْدٍ عَنْ اَبِیهِ قَالَ قَالَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ لِعَلِیٍّ اَمَا تَرْضَی اَنْ تَکُونَ مِنِّی بِمَنْزِلَهِ هَارُونَ مِنْ مُوسَی .
صحیح البخاری ، ج 4 - ص 208 .
رسول اکرم صلّی اللّه علیه و آله خطاب به حضرت علی علیه السّلام فرمود : آیا خرسند نیستی از این که منزلت تو در نزد من ، مساوی با منزلت هارون علیه السّلام در نزد موسی علیه السّلام باشد ؟ .
عَنْ مُصْعَبِ بْنِ سَعْدٍ عَنْ اَبِیهِ اَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ خَرَجَ اِلَی تَبُوکَ وَاسْتَخْلَفَ عَلِیًّا فَقَالَ اَتُخَلِّفُنِی فِی الصِّبْیَانِ وَالنِّسَاءِ قَالَ اَلَا تَرْضَی اَنْ تَکُونَ مِنِّی بِمَنْزِلَهِ هَارُونَ مِنْ مُوسَی اِلَّا اَنَّهُ لَیْسَ نَبِیٌّ بَعْدِی .
صحیح البخاری ، ج 5 - ص 129 .
هنگامی که رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله عازم جنگ تبوک شد حضرت علی علیه السّلام را به جانشینی خود در مدینه تعیین فرمود .
حضرت علی علیه السّلام که چنان انتظاری نداشت به عرض مبارک رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله تقدیم داشت : آیا مرا به جانشینی خود در میان زنان و فرزندان، معین می‏فرمایی ؟ رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله در پاسخ فرمود : آیا خرسند نیستی از اینکه منزلت تو نسبت به من ، برابر منزلت هارون علیه السّلام نسبت به حضرت موسی علیه السّلام باشد و از هیچ جهتی میان تو و او تفاوتی نیست ، تنها تفاوت آن است که پیغمبری پس از من مبعوث نمی‏شود .
و مسلم نیشابوری نیز در صحیح خود می‌نویسد :
عَنْ عَامِرِ بْنِ سَعْدِ بْنِ اَبِی وَقَّاصٍ عَنْ اَبِیهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ لِعَلِیٍّ اَنْتَ مِنِّی بِمَنْزِلَهِ هَارُونَ مِنْ مُوسَی اِلَّا اَنَّهُ لَا نَبِیَّ بَعْدِی قَالَ سَعِیدٌ فَاَحْبَبْتُ اَنْ اُشَافِهَ بِهَا سَعْدًا فَلَقِیتُ سَعْدًا فَحَدَّثْتُهُ بِمَا حَدَّثَنِی عَامِرٌ فَقَالَ اَنَا سَمِعْتُهُ فَقُلْتُ آنْتَ سَمِعْتَهُ فَوَضَعَ اِصْبَعَیْهِ عَلَی اُذُنَیْهِ فَقَالَ نَعَمْ وَاِلَّا فَاسْتَکَّتَا .
صحیح مسلم ، ج 7 - ص 120 .
سعید بن مسیّب از عامر بن سعد بن ابی وقّاص از پدرش روایت کرده است که رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله خطاب به حضرت علی علیه السّلام فرمود : منزلت تو در نزد من ، برابر با منزلت هارون علیه السّلام در نزد حضرت موسی علیه السّلام است ؛ جز این که پیغمبری پس از من مبعوث نمی‏شود .
سعید بن مسیّب گفته است : آرزویم این بود که این حدیث را خودم از سعد بشنوم ، در ملاقاتی که با سعد دست داد حدیث مزبور را که از عامر شنیده بودم به اطلاع او رسانیدم . سعد گفت : آری ، «حدیث منزلت» را خودم شنیده‏ام سپس دو انگشت را ، یکی در گوش راست و دیگری در گوش چپ گذاشت و گفت : آری ! با این دو گوش ، حدیث منزلت را از رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله شنیده‏ام و اگر بر خلاف آنچه شنیده‏ای ، شنیده باشم ، امیدوارم شنوایی هر دو گوش را از دست بدهم ! .
عَنْ مُصْعَبِ بْنِ سَعْدِ بْنِ اَبِی وَقَّاصٍ عَنْ سَعْدِ بْنِ اَبِی وَقَّاصٍ قَالَ خَلَّفَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ عَلِیَّ بْنَ اَبِی طَالِبٍ فِی غَزْوَهِ تَبُوکَ فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ تُخَلِّفُنِی فِی لنِّسَاءِ وَالصِّبْیَانِ فَقَالَ اَمَا تَرْضَی اَنْ تَکُونَ مِنِّی بِمَنْزِلَهِ هَارُونَ مِنْ مُوسَی غَیْرَ اَنَّهُ لَا نَبِیَّ بَعْدِی حَدَّثَنَا عُبَیْدُ اللَّهِ بْنُ مُعَاذٍ حَدَّثَنَا اَبِی حَدَّثَنَا شُعْبَهُ فِی هَذَا الْاِسْنَادِ .
صحیح مسلم ، ج 7 - ص 120 .
عَنْ سَعْدِ بْنِ اِبْرَاهِیمَ سَمِعْتُ اِبْرَاهِیمَ بْنَ سَعْدٍ عَنْ سَعْدٍ عَنْ النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ اَنَّهُ قَالَ لِعَلِیٍّ اَمَا تَرْضَی اَنْ تَکُونَ مِنِّی بِمَنْزِلَهِ هَارُونَ مِنْ مُوسَی .
صحیح مسلم ، ج 7 - ص 121 .
عَنْ عَامِرِ بْنِ سَعْدِ بْنِ اَبِی وَقَّاصٍ عَنْ اَبِیهِ قَالَ اَمَرَ مُعَاوِیَهُ بْنُ اَبِی سُفْیَانَ سَعْدًا فَقَالَ مَا مَنَعَکَ اَنْ تَسُبَّ اَبَا التُّرَابِ فَقَالَ اَمَّا مَا ذَکَرْتُ ثَلَاثًا قَالَهُنَّ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَلَنْ اَسُبَّهُ لَاَنْ تَکُونَ لِی وَاحِدَهٌ مِنْهُنَّ اَحَبُّ اِلَیَّ مِنْ حُمْرِ النَّعَمِ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَقُولُ لَهُ خَلَّفَهُ فِی بَعْضِ مَغَازِیهِ فَقَالَ لَهُ عَلِیٌّ یَا رَسُولَ اللَّهِ خَلَّفْتَنِی مَعَ النِّسَاءِ وَالصِّبْیَانِ فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ اَمَا تَرْضَی اَنْ تَکُونَ مِنِّی بِمَنْزِلَهِ هَارُونَ مِنْ مُوسَی اِلَّا اَنَّهُ لَا نُبُوَّهَ بَعْدِی وَسَمِعْتُهُ یَقُولُ یَوْمَ خَیْبَرَ لَاُعْطِیَنَّ الرَّایَهَ رَجُلًا یُحِبُّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَیُحِبُّهُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ قَالَ فَتَطَاوَلْنَا لَهَا فَقَالَ ادْعُوا لِی عَلِیًّا فَاُتِیَ بِهِ اَرْمَدَ فَبَصَقَ فِی عَیْنِهِ وَدَفَعَ الرَّایَهَ اِلَیْهِ فَفَتَحَ اللَّهُ عَلَیْهِ وَلَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَهُ { فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ اَبْنَاءَنَا وَاَبْنَاءَکُمْ } دَعَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ عَلِیًّا وَفَاطِمَهَ وَحَسَنًا وَحُسَیْنًا فَقَالَ اللَّهُمَّ هَوُلَاءِ اَهْلِی .
صحیح مسلم ، ج