از بین رفتن سنت رسول الله صلی الله علیه وآله توسط خلفا
تغییر سنت رسول اکرم صلی اللّه علیه وآله
صدها تغییرات و بدعتهای دیگر که بعد از رسول خدا انجام گرفت تا آنجایی که که امام شافعی در کتاب «الامّ» از وهب بن کیسان نقل می کند:
کلّ سنن رسول الله قد غیّرت حتی الصلاه.
همه سنتهای رسول خدا صلی الله علیه و آله تغییر پیدا کرد حتی نماز.
الشافعی، محمد بن ادریس ابوعبد الله (متوفای 204هـ)، الام، ج1، ص235 ناشر : دار المعرفه، ـ بیروت، الطبعهالثانیه، 1393هـ.
و بخاری هم روایتی مثل همین را از زهری آورده است:
حدثنا عَمْرُو بن زُرَارَهَ قال اخبرنا عبد الْوَاحِدِ بن وَاصِلٍ ابو عُبَیْدَهَ الْحَدَّادُ عن عُثْمَانَ بن ابی رَوَّادٍ اَخِی عبد الْعَزِیزِ قال سمعت الزُّهْرِیَّ یقول دَخَلْتُ علی اَنَسِ بن مَالِکٍ بِدِمَشْقَ وهو یَبْکِی فقلت ما یُبْکِیکَ فقال لَا اَعْرِفُ شییا مِمَّا اَدْرَکْتُ الا هذه الصَّلَاهَ وَهَذِهِ الصَّلَاهُ قد ضُیِّعَتْ وقال بَکْرُ حدثنا محمد بن بَکْرٍ الْبُرْسَانِیُّ اخبرنا عُثْمَانُ بن ابی رَوَّادٍ نَحْوَهُ.
از زهری روایت است که گفت: داخل شدم بر انس بن مالک در شهر دمشق در حالی که گریه می کرد، پس گفتم چرا تو گریه می کنی؟ پس گفت: نشناختم چیزی از آنچه را که درک کردم مگر همین نماز را و همین نماز را هم ضایع کردند. و بکر گفت: حدیث کرد ما را محمد بن بکر بُرْسانِی که خبر داد مارا عثمان بن ابی رواد مثل آن را.
البخاری الجعفی، محمد بن اسماعیل ابوعبدالله (متوفای256هـ)، صحیح بخاری، ج 1، ص 198، کِتَاب مَوَاقِیتِ الصَّلَاهِ، بَاب ششم: باب تَضْیِیع الصَّلَاهِ عن وَقْتِهَا تحقیق د. مصطفی دیب البغا، ناشر: دار ابن کثیر، الیمامه، بیروت، الطبعه: الثالثه، 1407 - 1987.
ابن عبد البر هم این را آورده است:
ابن عبد البر، یوسف بن عبد الله بن محمد بن عبد البر النمری (متوفای463هـ)، جامع بیان العلم وفضله، ج2، ص200، ناشر: دار الکتب العلمیه - بیروت - 1398هـ.
و بسیاری موارد دیگر از تغییرات و بدعتها نشان می دهد که در اثر عدم آشنایی حاکمان جامعه به اسلام و عمل به خلاف سنت، نشانه های حقیقی اسلام از میان مردم رفته بودو قضیه به جایی رسیده بود که وقتی علی علیه السلام نماز خواند، مردم گفتند: نماز علی علیه السلام یاد آور نماز پیامبر صلی اللّه علیه وآله بود.
مسلم دراین باره با اسناد خودش از مطرف روایت کرده و گفته است :
حدثنا یحیی بن یحیی وَخَلَفُ بن هِشَامٍ جمیعا عن حَمَّادٍ قال یحیی اخبرنا حَمَّادُ بن زَیْدٍ عن غَیْلَانَ عن مُطَرِّفٍ قال صَلَّیْتُ انا وَعِمْرَانُ بن حُصَیْنٍ خَلْفَ عَلِیِّ بن ابی طَالِبٍ فَکَانَ اذا سَجَدَ کَبَّرَ واذا رَفَعَ رَاْسَهُ کَبَّرَ واذا نَهَضَ من الرَّکْعَتَیْنِ کَبَّرَ فلما انْصَرَفْنَا من الصَّلَاهِ قال اَخَذَ عِمْرَانُ بِیَدِی ثُمَّ قال لقد صلی بِنَا هذا صَلَاهَ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه وسلم او قال قد ذَکَّرَنِی هذا صَلَاهَ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه وسلم.
روایت از مطرف است که گفت: من و عمران بن حصین پشت سر علی ابن ابی طالب علیه السلام نماز خواندیم، هنگامی که آن حضرت به سجده می رفت ویا سر از سجده بر می داشت و یا هر گاه که از دو رکعت فارغ می شد، تکبیر می گفت. وقتی که نماز را تمام کردیم، عمران بن حصین دست مرا گرفت و گفت: با این نماز، نماز پیامبر صلی الله علیه و اله را خواندیم یا اینکه گفت: این نماز، نماز پیامبر صلی الله علیه و اله را به یاد من آورد.
النیسابوری القشیری مسلم بن الحجاج ابوالحسین (متوفای261هـ)، صحیح مسلم، ج1، ص295، کتاب الصلاه ، باب اثبات التکبیر ، تحقیق: محمد فواد عبد الباقی، ناشر: دار احیاء التراث العربی - بیروت.
و بخاری از عمران بن حصین روایت کرده که گفته است:
صلّی مع علی بالبصره فقال: ذکرنا هذا الرجل صلاه کنّا نصلیها مع رسول اللّه صلی الله علیه وسلم.
نماز خواندیم با علی علیه السلام در بصره، پس عمران بن حصین گفت: این مرد به یاد ما آورد نمازی را که با پیامبر صلی الله علیه و اله می خواندیم.
البخاری الجعفی، محمد بن اسماعیل ابوعبدالله (متوفای256هـ)، صحیح بخاری، ج 1، ص 271، کتاب صِفَهِ الصَّلَاهِ، باب33: باب اِتْمَامِ التَّکْبِیرِ فی الرُّکُوع تحقیق د. مصطفی دیب البغا، ناشر: دار ابن کثیر، الیمامه، بیروت، الطبعه: الثالثه، 1407 - 1987.
وبخاری روایت دیگری هم از مطرف بن عبد اللّه آورده است که وی گفته است:
صَلَّیْتُ خَلْفَ عَلِیِّ بن ابی طَالِبٍ رضی الله عنه انا وَعِمْرَانُ بن حُصَیْنٍ فَکَانَ اذا سَجَدَ کَبَّرَ واذا رَفَعَ رَاْسَهُ کَبَّرَ واذا نَهَضَ من الرَّکْعَتَیْنِ کَبَّرَ فلما قَضَی الصَّلَاهَ اَخَذَ بِیَدِی عِمْرَانُ بن حُصَیْنٍ فقال قد ذَکَّرَنِی هذا صَلَاهَ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه وسلم او قال لقد صلی بِنَا صَلَاهَ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه وسلم.
مطرف بن عبدالله گوید: من و عمران بن حصین، پشت سر علی ابن ابی طالب علیه السلام نماز خواندیم، هنگامی که آن حضرت به سجده می رفت ویا سر از سجده بر می داشت و هر گاه که از دو رکعت فارغ می شد، تکبیر می گفت. وقتی که نماز را تمام کردیم، عمران بن حصین دست مرا گرفت و گفت: این نماز، نماز پیامبر صلی الله علیه و اله را به یاد من آورد یا اینکه گفت: با این نماز، نماز پیامبر صلی الله علیه و اله را خواندیم
البخاری الجعفی، محمد بن اسماعیل ابوعبدالله (متوفای256هـ)، صحیح بخاری، ج 1، ص 272، کتاب صِفَهِ الصَّلَاهِ، باب اتمام التکبیر فی السجود، تحقیق د. مصطفی دیب البغا، ناشر: دار ابن کثیر، الیمامه، بیروت، الطبعه: الثالثه، 1407 - 1987.